افسوس او افسس ، ( باليونانى Έφεσος و بالتركى Efes )، فى تركيا دلوقتى ، مينا و مدينه يونانيه قديمه على شط اسيا الصغرى الغربى. كانت اعظم المدن الأيونيه و كانت ثروتها بيضرب بيها المثل. بعد ما ضمها الفرس لامبراطوريتهم زادت اهميتها و اتسع نطاق تجارتها. استمر اذدهارها فى العصر الهيلينتسى ، و لما خضعت لروما سنة 133 قبل الميلاد كانت فى صدارة مدن ولاية اسيا. كان معبد ارتيمس ( معبد ديانا ) من اهم معالمها و كان عجيبه من عجايب الدنيا السبعه. فى العصر المسيحى افسس بقت مركز من المراكز المسيحيه المهمه و زارها القديس بولس. استولى عليها السلاجقه (1071-1100) و غزاها الاتراك العثمانليه سنة 1304.
